ประกาศกระทรวงสาธารณสุข
-
- ตะกั่ว (Lead, Pb): ไม่เกิน 1 มิลลิกรัม ต่ออาหาร 1 กิโลกรัม.
- ปรอท (Mercury, Hg): ไม่เกิน 0.02 มิลลิกรัม ต่ออาหาร 1 กิโลกรัม.
- ดีบุก (Tin, Sn): ไม่เกิน 250 มิลลิกรัม ต่ออาหาร 1 กิโลกรัม.
- สารพิษจากเชื้อรา (Mycotoxins):
- อะฟลาท็อกซินทั้งหมด (Total Aflatoxins): ไม่เกิน 20 ไมโครกรัม ต่ออาหาร 1 กิโลกรัม.
- สารอื่นๆ:
- สารหนูทั้งหมด (Total Arsenic, As): ไม่เกิน 2 มิลลิกรัม ต่ออาหาร 1 กิโลกรัม.
- สารกลุ่ม ออร์แกโนคลอรีน (Organochlorine)
- สารกลุ่ม ออร์แกโนฟอสเฟต (Organophosphate)
- สารกลุ่ม คาร์บาเมท (Carbamate)
- สารกลุ่ม ไพรีทรอยด์ (Pyrethroid)
➢ ใหม่ ครอบคลุมวัตถุอันตรายทางการเกษตร 88 รายการ
➢ ใหม่ ปรับการเขียนรูปแบบชนิดของอาหารให้สอดคล้องกับ มกษ. 9045-1-2568
ประกาศนี้ ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 22 กรกฎาคม พ.ศ. 2568 เป็นต้นไป ให้สอดคล้องกับวันบังคับใช้ มาตรฐานสินค้าเกษตร*
• *มาตรฐานสินค้าเกษตร : สารพิษตกค้าง : ปริมาณสารพิษตกค้างสูงสุด ตามพระราชบัญญัติ มาตรฐานสินค้าเกษตร พ.ศ. 2551 (มกษ. 9002-2568)
• *มาตรฐานสินค้าเกษตร : สารพิษตกค้าง : ปริมาณสารพิษตกค้างสูงสุดที่ปนเปื้อนจากสาเหตุที่ไม่อาจ หลีกเลี่ยงได้ ตามพระราชบัญญัติมาตรฐานสินค้าเกษตร พ.ศ. 2551 (มกษ. 9003-2568)
สาระสำคัญของประกาศฯ ฉบับที่ 462 นี้ ครอบคลุมหลายส่วนหลักๆ ดังนี้:
1. คำนิยาม: กำหนดนิยามของ "น้ำบริโภคในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท" (Drinking water in sealed containers) ซึ่งหมายถึง น้ำที่บรรจุในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท พร้อมจำหน่ายเพื่อการบริโภค ไม่รวมถึง น้ำแร่ธรรมชาติ และเครื่องดื่มอื่น ๆ
2. คุณภาพหรือมาตรฐาน (Quality and Standard):กำหนดให้มีมาตรฐานด้าน จุลินทรีย์ (Microbiological Standard) และ สารปนเปื้อน (Contaminant Standard) ที่ต้องเป็นไปตามที่กำหนดท้ายประกาศฯ
มีการ ยกเลิก การอนุญาตให้เติม ฟลูออไรด์ และการ ปรับค่าความเป็นกรด-ด่าง (pH) ในน้ำบริโภคในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท
3. หลักเกณฑ์และวิธีการผลิต (GMP - Good Manufacturing Practice):
กำหนดให้สถานที่ผลิตต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่ดีในการผลิต (GMP) ตามที่กำหนดท้ายประกาศฯ โดยมีการปรับปรุงให้สอดคล้องกับมาตรฐานสากลและปัจจุบัน
4. การแสดงฉลาก (Labeling):
ข้อความที่แสดงบนฉลากต้องเป็นไปตามที่กำหนด โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ต้องแสดงเลขสารบบอาหาร (อย.)
5. บทเฉพาะกาล (Transitional Provisions):
กำหนดระยะเวลาให้ผู้ประกอบการปรับตัวให้เป็นไปตามประกาศฯ ใหม่ เช่น ผลิตภัณฑ์ที่ได้รับอนุญาตอยู่แล้วก่อนวันที่ประกาศฯ ใช้บังคับ ต้องปรับปรุงให้เป็นไปตามประกาศฯ ใหม่ภายใน 1 ปี นับแต่วันที่ประกาศฯ ใช้บังคับ (ถึงวันที่ 26 พฤษภาคม 2568)
สาระสำคัญ
การปรับปรุงข้อกำหนดคุณภาพและมาตรฐาน:กำหนดเกณฑ์คุณภาพของน้ำแข็งให้มีความปลอดภัยและเหมาะสมกับการบริโภคมากขึ้น โดยควบคุมทั้ง คุณสมบัติทางกายภาพ เคมี และจุลินทรีย์ (เช่น แบคทีเรียที่ก่อโรค)
การแสดงฉลากและข้อความ: กำหนดให้มีการแสดงข้อความ "น้ำแข็งใช้รับประทาน" หรือ "น้ำแข็งใช้รับประทานได้" บนภาชนะบรรจุน้ำแข็ง (ถุง หรือบรรจุภัณฑ์) อย่างชัดเจน
ความเข้มงวดของแหล่งผลิต: ผู้ผลิตน้ำแข็งต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ที่ดีในการผลิตอาหาร (GMP) ที่เข้มงวดขึ้น เพื่อให้กระบวนการผลิตสะอาด ปลอดภัย และป้องกันการปนเปื้อน
"น้ำแร่ธรรมชาติ" หมายถึง:
- น้ำที่ได้จากแหล่งน้ำใต้ดิน ที่มีการอนุรักษ์อย่างดี โดยต้องเป็นแหล่งเดียวเท่านั้น
- มีคุณลักษณะเฉพาะ ในด้านความบริสุทธิ์ขององค์ประกอบทางเคมี และอุณหภูมิที่คงที่ ณ แหล่งกำเนิด
- เป็นน้ำที่ไม่ได้ผ่านการเปลี่ยนแปลง หรือการปรับปรุงทางเคมี (ยกเว้นที่ประกาศกำหนด)
- มีปริมาณแร่ธาตุที่จำกัด (Total Dissolved Solids: TDS) โดยต้องมีค่า ไม่น้อยกว่า 50 มิลลิกรัมต่อลิตร (mg/L)
2. การเปลี่ยนแปลงและการปรับปรุง (Permissible Treatments)
น้ำแร่ธรรมชาติ ต้องไม่ผ่านการฆ่าเชื้อด้วยวิธีอื่นนอกเหนือจากที่กำหนด และอนุญาตให้มีการเปลี่ยนแปลง/ปรับปรุงได้ในกรณีดังต่อไปนี้เท่านั้น:
- การแยกองค์ประกอบที่ไม่คงที่ (เช่น สารประกอบของเหล็กและกำมะถัน) โดยใช้วิธีการเติมอากาศ (Aeration) หรือการกรอง
- การทำให้ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ที่มีอยู่เดิมแยกออกจากน้ำ หรือการเติมก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เพิ่มเติม
3. คุณภาพหรือมาตรฐาน (Quality and Standard)
น้ำแร่ธรรมชาติที่บรรจุภาชนะพร้อมจำหน่าย ต้องมีคุณภาพและมาตรฐาน ตามที่กำหนดไว้ในประกาศ โดยเน้นย้ำถึง:
- ความบริสุทธิ์ทางจุลชีววิทยา (Microbiological Purity):
- ต้องไม่มีจุลินทรีย์ที่ก่อให้เกิดโรค.
- ต้องมีจำนวนจุลินทรีย์ทั้งหมด (Total Plate Count) ณ แหล่งกำเนิด และในผลิตภัณฑ์บรรจุเสร็จ ตามที่กำหนด.
- ปริมาณสารเคมีและแร่ธาตุ (Chemical and Mineral Content):
- ต้องมีปริมาณแร่ธาตุรวม (TDS) ไม่น้อยกว่า 50 mg/L
- ต้องมีปริมาณสารเคมีและสารพิษบางชนิด ไม่เกิน ค่าสูงสุดที่กำหนด (เช่น สารหนู, ตะกั่ว, ไนเตรท,ไนไตรท์) เพื่อความปลอดภัยของผู้บริโภค
4. การแสดงฉลาก (Labeling Requirements)
การแสดงฉลากของน้ำแร่ธรรมชาติ ต้องมีความชัดเจนและไม่ทำให้ผู้บริโภคเข้าใจผิด ในสาระสำคัญ เช่น:
- ชื่ออาหาร: ต้องระบุว่า "น้ำแร่ธรรมชาติ"
- ส่วนประกอบ: ต้องแสดงปริมาณแร่ธาตุหลัก (ที่เกิน 10 mg/L) และแร่ธาตุรองบางชนิดที่สำคัญ
- แหล่งกำเนิด: ต้องระบุชื่อแหล่งกำเนิด
- การปรับปรุง (ถ้ามี): หากมีการปรับปรุง CO_2 ต้องระบุประเภทของน้ำแร่ธรรมชาติ ดังนี้:
- "น้ำแร่ธรรมชาติที่มีก๊าซในแหล่งกำเนิด" (Natural Carbonation)
- "น้ำแร่ธรรมชาติที่ก๊าซถูกแยกออกและนำกลับมาเติมใหม่" (Reinjected Carbonation)
- "น้ำแร่ธรรมชาติที่เติมก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์" (Added Carbon Dioxide)
1.ขอบเขตของเครื่องดื่มที่ครอบคลุม เครื่องดื่มทุกชนิดที่บรรจุในภาชนะที่ปิดสนิท เช่น:
- น้ำบริโภค (Drinking Water)
- น้ำแร่ธรรมชาติ (Natural Mineral Water)
- น้ำโซดา (Soda Water)
- น้ำแข็งที่บริโภคได้ (Edible Ice)
- น้ำผลไม้ หรือ น้ำพืชผัก (Fruit or Vegetable Juices)
- เครื่องดื่มที่ทำจากพืช เช่น ชา กาแฟ นมถั่วเหลือง
- เครื่องดื่มอื่น ๆ ที่ไม่ใช่แอลกอฮอล์ เช่น น้ำหวาน น้ำอัดลม
เครื่องดื่มชูกำลัง
2. คุณภาพหรือมาตรฐานที่สำคัญ
มีการกำหนดมาตรฐานด้านความปลอดภัยและคุณภาพของเครื่องดื่ม รวมถึง:
จุลินทรีย์ก่อโรค ต้องไม่มีการปนเปื้อนของจุลินทรีย์ที่อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ
เช่น Clostridium perfringens, Salmonella, Staphylococcus aureus และอื่น ๆ
สารปนเปื้อน ต้องไม่เกินปริมาณสูงสุดที่กำหนด เช่น สารหนู As, ตะกั่ว Pb , แคดเมียม Cd, ปรอท Hg และอื่น ๆ
วัตถุเจือปนอาหาร ต้องเป็นไปตามบัญชีรายชื่อและปริมาณที่อนุญาตให้ใช้ในอาหารตามประกาศของกระทรวงฯเท่านั้น
สุขลักษณะ ต้องมีสุขลักษณะที่ดีตามมาตรฐานการผลิตอาหาร(Good Manufacturing Practice: GMP)
3. ข้อกำหนดการแสดงฉลาก
ผู้ผลิตหรือผู้นำเข้าต้องแสดงข้อมูลบนฉลากอย่างถูกต้องและครบถ้วน ดังนี้:
- ชื่ออาหาร: ชื่อเครื่องดื่มที่แท้จริง
- ชื่อและที่ตั้ง: ชื่อและที่ตั้งของผู้ผลิต/ผู้แบ่งบรรจุ หรือผู้นำเข้า
- ปริมาณสุทธิ: แสดงปริมาตรของเครื่องดื่มในภาชนะบรรจุ
- ส่วนประกอบสำคัญ: แสดงส่วนประกอบเรียงตามลำดับปริมาณจากมากไปน้อย
- วันเดือนปี: แสดง วันที่ผลิต หรือ วันที่ควรบริโภคก่อน หรือ วันหมดอายุ
- ข้อมูลสำหรับผู้แพ้อาหาร: ถ้ามี
- ข้อความคำเตือน (ถ้ามี): เช่น เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนสูง, มีวัตถุให้ความหวานแทนน้ำตาล
4. การบังคับใช้
ประกาศนี้จะมีผลบังคับใช้ นับแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษา (11 ธ.ค. 2568)
